17 maja 2016 r. odbyło się odsłonięcie i poświęcenie pomników w Iłowie, Rudce i Żalinie upamiętniających bitwy powstania styczniowego na terenie gminy Ruda-Huta.
Uroczystość rozpoczęła się mszą św. w kościele parafialnym w Rudzie-Hucie, koncelebrowaną przez: proboszcza parafii rzymskokatolickiej w Rudzie-Hucie ks. kanonika Aleksandra Tabakę, proboszcza parafii rzymskokatolickiej w Świerżach ks. kanonika Henryka Suchodolskiego i kapelana strażaków ks. wikariusza parafii w Świerżach Łukasza Bogutę.
Następnie uczestnicy udali się w kolejności pod pomniki: w Żalinie, Iłowie i Rudce. Oficjalnego odsłonięcia dokonali: prof. dr hab. Eugeniusz Wilkowski, Elżbieta Prus reprezentująca Marszałka Województwa Lubelskiego, wójt gminy Ruda-Huta Kazimierz Smal, przewodniczący Rady Gminy Ruda-Huta Piotr Śliwa oraz sołtysi Wiesław Szakuła i Elżbieta Toporowska. Poświęcenia pomników dokonali: ks. kanonik Aleksander Tabaka, ks. kanonik Henryk Suchodolski oraz proboszcz parafii prawosławnej w Chełmie ks. mitrat Jan Łukaszuk. O bitwach stoczonych podczas Powstania Styczniowego opowiedział regionalista Antoni Franecki. Wartę honorową przy pomnikach pełnili: strażacy Ochotniczych Straży Pożarnych z Leśniczówki, Rudy i Żalina, zawodnicy krav magi i harcerze z Zespołu Szkół w Rudzie-Hucie. Wójt przywitał i podziękował za przybycie mieszkańcom i zaproszonym gościom, wśród których byli: prezes Zarządu Okręgowego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych Franciszek Golik, przedstawiciel Stowarzyszenia „Pamięć i Nadzieja” Stanisław Koszewski, prezes Stowarzyszenia Rocznik Chełmski Andrzej Rybak, Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej w Chełmie bryg. mgr inż. Zbigniew Raźniewski, Komendant Miejski Policji mł. insp. Konrad Piziorski, komendant PSG w Woli Uhruskiej mjr SG Sławomir Olszewski, dyrektor sekretariatu Stowarzyszenia Samorządów Euroregionu Bug Galina Grabarczuk, radny Rady Powiatu w Chełmie Marek Słupczyński, przedstawiciel IPN dr Leon Popek, delegacje: biura senatora RP Józefa Zająca, Nadleśnictwa Chełm. Zaproszeni goście złożyli pod pomnikami wiązanki kwiatów.
Dalsza część uroczystości odbyła się w Centrum Kultury i Rekreacji w Rudce. Modlitwę powstańców styczniowych odczytała Anna Nadolska a pieśni okresu powstania styczniowego zaśpiewał zespół Bokoryna z Żalina. Następnie wykład pt. „Znaczenie powstania styczniowego w dziejach narodu polskiego” wygłosił prof. dr. hab. Eugeniusz Wilkowski. Słowa uznania w imieniu Marszałka Województwa Lubelskiego wygłosiła Elżbieta Prus. Na zakończenie wójt gminy Ruda-Huta Kazimierz Smal wręczył nagrody w konkursie na wizję graficzną pomnika, który został ogłoszony w ramach projektu „Upamiętnienie bitew powstania styczniowego w gminie Ruda-Huta” finansowanego przez Fundację Banku Zachodniego WBK w konkursie grantowym „Tu mieszkam, tu zmieniam”.
